1.04.2016, 11:50
Оқылды: 60

Көлтабандар тағы құрғап қалмай ма?

колтабандар-350x234    Жаңақала  ауданы әкімі Л. Хайретдиновтің төрағалығымен өткен кеңесте аймақтағы өзекті мәселенің бірі  көлтабандарға су жинау кеңінен талқыға түсті.

   Осы бағытта өрбіген кеңеске «Орал-Каспий» бассейндік инспекциясы директорының орынбасары Ғ. Азидуллин, «Қазсушар» РМК БҚФ директорының орынбасары Т. Ғұмаров, аудан әкімінің орынбасары Д. Закарин, «Қазсушар» РМК БҚФ Жаңақала аудандық учаскесінің инженергидротехнигі Е. Төлеуғалиев, аудандық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары бөлімінің басшысы Ж. Семенов, ауылдық округ әкімдері, шаруа қожалықтарының басшылары  қатысты.


      Алдымен аудандағы судың бүгінгі жай-күйі туралы «Қазсушар» РМК БҚФ Жаңақала аудандық учаскесінің инженер-гидротехнигі Е. Қамысбайұлы баяндама жасады.

      — Биыл Жайықтан су орта деңгейде келеді деген болжам бар. Қарасу көлтабанына су жіберу 20 наурызда басталады. Қазір Дөңгелектен 9 текше метр су түсуде. Көлтабандарға 7 сәуірге дейін ең көп су алынады. Алайда оның ысырабы өте көп. Сонан кейін Сәнкібайға екі апта су берілмек. Сондай-ақ Қарасудан кейін Ақбалшық, Соркөл, Қисыққамыс көліне жібереміз. Қараөзен, Сарыөзеннен су алу жайына орай Ресейге өкілдер аттанып кетті. Келгесін жоспар жасалады. Қазір келер судың деңгейін білмей отырмыз. Өткен жылы су өте аз келді. Негізінен жыл сайын 79 млн. текше метр су алатын едік. Биыл 48 млн. текше метрге ғана бөлінген қаражат бар. Мәселе әлі де шешілген жоқ. Шешілмесе, жағдай өте ауыр. Сондай-ақ Мұқырды былтыр кептіріп алып едік, биыл басты назарда ұстаймыз. Сәнкібай арнасын көтереміз. Ауысатын қақпалар да ауыспай қалды. Оларды да ескереміз.  Айта кетсек, былтыр судың құны 1 теңге 40 тиын болса, биыл 1 теңге 60 тиынға жетпек. Берген суға ақы алынады, — деген «Қазсушар» РМК БҚФ директорының орынбасары Т. Ғұмаров аудан әкімінен аудандағы 5000 гектар көлтабанның құжатын дайындап, «Қазсушарға» беруін сұрады.

      Отырыста шаруа қожалығының жетекшілері Н. Бекмашев пен Б. Жағыпаров та су тапшылығына алаңдаушылығын жасырмады. Бірі – қақпа жөндеп жатуға уақыт жоқтығын, қазір алынған судың өте тиімділігін, бар мүмкіндікті пайдаланып, нәр беру керектігін айтса, екіншісі ең соңғы арналарға дейін ылғалды жеткізбей, бітеп тастайтынына өкпе-назын білдірді. Ал «Бірлік» мал зауытының директоры Қ. Ешимов:

       — Мәселе дұрыс көтеріліп отыр. Жоғары Сәнкібайға біраз су алынды.

       7 сәуірге дейін су алынса, біз үлгермейміз. Себебі қақпаның бәрі су ұстап тұрса, екі аптада су алуға болады. Шындығына келсек, қақпаның біреуі де  ылғал ұстамайды. Енді амал жоқ, қаппен бітеп алуымыз қажет. Қазір 25 көлтабаннан бастап су толып тұр. Алайда біздің көлтабанда су жоқ. Су далаға кетуде. Әркім бір қожайын. Сонымен қатар біз алты қақпаны ғана жөндеп ұстап тұрмыз. Бәріне бірдей күш жетпейді. Енді тәртіп болмаса, су ысырапқа ұшырап, ауыл түгел топан астында қалуы ықтимал. Екінші мәселе – Ақбалшық. Бұнда да былтыр суды кеш алдық. Ақы төлейміз, суды кеш әрі толық бермейді. Ол көп жерге жетпейді. Жолдағы шаруа қожалықтары арнаны бітеп алып, қиыншылық келтіреді. Биыл шөп қорын да тауыстық, су келмесе, жағдай өте ауыр. Оны алуда жүйе, тәртіп керек, — деп кейбір келеңсіздіктің жай-жапсарын ашық жеткізді.

       Аудан әкімінің орынбасары Д. Закарин судың жүру бағытын реттеп отыруға бір қызметкер бекітілгенін, қақпаны сол жердегі шаруа қожалықтары бірігіп жөндеуге болатынын тілге тиек етті.

      — Келген негізгі мақсатымыз – келер судың жағдайын қарау, көктемгі тасқынның алдын алу. Қазақстанның барлық су қоры мемлекеттің меншігінде. Ешкімнің суды заңсыз бөгеуге, тоқтатуға, өзінің жеріне шығаруға құқы жоқ. Ондай жандар жауапкершілікке тартылады. Біз судың 80 пайызын Ресейден аламыз. Жайық өзені бойынша 5,5-7,5 млн. текше метр  су келеді деген болжам бар. Өткен жылы  2 млн. текше метр су келді. Бұл – жылдағы орташа мөлшерден 2,5 есе аз. Қараөзенге келер судың орташа көп жылдық көрсеткіші 187 млн. текше метр болса, биыл 180 млн. текше метр су келеді (Қазгидрометтің мәліметінше). Бұл мөлшерден аспайды.  Ал Сарыөзен бойынша керісінше екі-үш есе көп келеді деген мәлімет бар. Алайда ресейліктер «Су жоқ» деп отыр. Мәселенің анық-қанығына көз жеткізу үшін арнайы комиссия Ресейге кетті, — деді жиында «Орал-Каспий» бассейндік инспекциясы директорының орынбасары Ғ. Азидуллин.

www.zhaikpress.kz

Алтынбек ЕРМЕКҚАЛИЕВ

Жаңақала  ауданы

Узнайте первым о важных новостях Западного Казахстана на нашей странице
в Instagram и нашем Telegram - канале