Кеше Астанада V мерейтойлық Қазақстан ауыл әйелдерінің форумы басталды. Оған 300-ден астам адам: еліміздің барлық облыстарынан 170 делегат және Орталық Азия елдері мен халықаралық ұйымдардың әйелдер көшбасшылығы саласы ұсынған шетелдік қонақтар қатысты.
Шараны Coca-Cola халықаралық қорының қолдауымен «Жасыл экономиканы қолдау және G-Global-ды дамыту Коалициясы» ЗТБ мен «Әлеуметтік динамика» қоғамдық қоры ҚР Президенті жанындағы Әйелдер істері және отбасы-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссия ұйымдастырды.
Ер мен әйелдің тең мүмкіндіктері 21 ғасырдағы адамзаттың басты және басым міндеттерінің бірі саналады. 2015 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы 2030 жылға дейінгі тұрақты дамудың жаһандық жоспарын дайындап, бекітті. Ондағы 5-ші мақсат «Гендерлік теңдікті қамтамасыз ету және барлық әйелдер мен қыздардың мүмкіндіктерін кеңейту» деп көрсетілген. Бұл бағытта Қазақстанда да жемісті жұмыс жүргізілуде: қазіргі таңда пікірталас алаңдары жұмыс істейді, білім беру бағдарламалары іске қосылған, әйелдерге олардың құқықтарын қамтамасыз етуде мемлекеттік және үкіметтік емес ұйымдар қолдау көрсетіп келеді. Ауыл әйелдерінің форумы өзінің сұранысы мен тиімділігін үнемі растайтын көшбасшы жобалардың біріне айналды.
Жыл сайын қазақстандық табысты әйелдерді, бизнес өкілдерін, мемлекеттік секторды және үкіметтік емес ұйымдарды біріктіретін іс-шарада ауыл халқының өмір сүру сапасын арттыру мәселелері көтеріледі және оның экономикалық және әлеуметтік өсуіне ықпал ететін өзекті шешімдер талқыланады.
Мерейтойлық форум бағдарламасы Қазақстанның ғана емес, басқа да елдердің ауыл әйелдерін қолдаудың қолданыстағы тәжірибелерін талқылауды көздеді. «Орталық Азия әйелдері: мәдени құндылықтар мен дәстүрлерді сақтай отырып, табысқа және гендерлік теңдікке қол жеткізу» атты панельдік сессиясына спикермен қатар Қазақстаннан Тәжікстан, Қырғызстан, Әзірбайжан, АҚШ және Еуропалық Одақ сарапшылары, сондай-ақ БҰҰ, Дүниежүзілік банк және Азия даму банкінің өкілдері қатысты. Үш түрлі алаңда тақырыптық пікірталас өткізілді, соның ішінде TEDx форматында «Ауылдағы өмір сүру жағдайы: бірлескен күш-жігермен ауылды қалай жақсартуға болады?» «Асқар шыңдарға ту тіккен ауыл әйелдері» сериясының төртінші кітабының тұсаукесері өтті. Форум «Ауылдағы әйелдер кәсіпкерлігі – экономикалық тұрақтылық пен орнықты даму жолы» ұранымен өткізілді. Оның жаһандық міндеттері туралы форумның ұйымдастыру комитетінің төрағасы, ІV, V, VI сайланған Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты Майра Айсина сөз сөйледі:
- Біздің мақсатымыз-қазақстандық әйелдерге экономика мен кәсіпкерліктің барлық салаларына есік ашу. Менің ойымша, бір күні ерлер мен әйелдердің өз құқықтары мен мүмкіндіктерін іске асырудағы абсолютті теңдігі қағаздағы жай сөз емес, біздің қоғам үшін әдеттегі шындыққа айналатынына кәміл сенемін. Біз бес жылдық жұмысымыздың нәтижелерін көріп отырмыз: әйелдер мотивация алып қана қоймай, ең батыл, ең өршіл және ауқымды жобаларды жүзеге асыру үшін білім, дағдылар мен қаржылық мүмкіндіктерге ие болып отыр!
Ұйымдастырушылар агросекторды дамытудың мемлекеттік бағдарламаларын іске асыруға жәрдемдесу және әйелдерді ауылдық аумақтардың инклюзивті, инновациялық және «жасыл» экономикасын қалыптастыруға тарту мақсаттарын алға қойды. Осы бастамаларды жүзеге асырудағы әйелдердің ерекше рөлі мемлекеттік бағдарламалар деңгейінде бірнеше рет атап өтілді. Атап айтқанда, 2021-2025 жылдарға арналған АӨК дамыту жөніндегі ұлттық жобаны іске асыру таяудағы бес жылда 100 мыңға жуық жаңа жұмыс орнын құруға мүмкіндік береді - олардың 80% - дан астамын ауыл әйелдері алады. Бұл ретте қазірдің өзінде Қазақстандағы әрбір бесінші шаруа қожалығын әйел басқарады, сондай-ақ олардың санын басшылық позицияларда ұлғайту үрдісі бар. Бұл өз кезегінде әйелдерге арналған білім беру және мотивациялық бағдарламаларды үнемі жетілдіру қажеттілігін көрсетеді.
«Жасыл экономиканы қолдау және G-Global-ды дамыту Коалициясы» ЗТБ атқарушы директоры Асхат Сүлейменов осы бағыттағы оң тәжірибесімен бөлісті:
- 10 жыл қатарынан біз әйелдерге арналған білім беру жобаларымен айналысып келеміз. «Жеке қосалқы шаруашылықтар» онлайн-мектебі жақсы нәтиже көрсетіп отыр, бұл ауылдағы «жасыл» кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасы аясында жұмыссыз жүрген әйелдерді қолдаудың сәтті мысалы. Мен біздің бағдарламаларымыздың барлық қатысушылары, бастапқы біліктілігіне, мәртебесіне қарамастан, кәсіпкерлік және көшбасшылық қасиеттерін айқын көрсететінін ерекша атап өткім келеді. Егер осындай әлеуеті бар іс бастауға қабылетті, дарынды әйелдерге көбірек көңіл бөлсек, олардың білім алуына көбірек ресурстар бөлетін болсақ, біз алдағы жылдары ауыл шаруашылығын белсенді түрде нығайта алатын іскер әйелдердің жаңа толқынын қалыптастыра аламыз. Бұл еліміз үшін керемет жетістік болмақ!
Форумның ұйымдастыру комитетінің тапсырысы бойынша жыл басында жүргізілген зерттеу нәтижелері Ауыл әйелдеріне арналған оқыту тәжірибесінің маңыздылығы туралы айтты. Қазақстанның 14 өңірінде мыңнан астам әйелге жүргізілген сауалнама айтарлықтай әлеуеттің бар екенін көрсетті-сауалнамаға қатысқандардың үштен бірі дерлік өз ісін бастағысы келеді, ал тағы үштен бірі шағын бизнеспен айналысады. Сондай - ақ, ауылдағы әйелдер кәсіпкерлігін дамыту үшін негізгі кедергілер анықталды-көптеген респонденттер бизнесті ұйымдастыру, салық салу және қолдаудың ықтимал нысандары бойынша негізгі білімнің жоқтығын атап өтті. Бизнес-біліктілікті арттыру тақырыбы форум жұмысындағы басты тақырыптардың бірі-іс-шараның көптеген қатысушылары заманауи оқу бағдарламаларына сұраныстың артып келе жатқанын атап өтті. «Әлеуметтік динамика» қоғамдық қорының директоры Елена Ожго «Сoca-Cola Белестерi» білім беру жобасының танымалдылығының айтарлықтай өскені туралы айтты:
- Жоба 10 жылдан бері, оның арқасында 60 мыңнан астам әйел бизнесті ұйымдастыруға арналған пайдалы білім алды. Алдыңғы екі жылда рекордтық көрсеткіштер тіркелді: 2020 жылы 10 мыңнан астам, 2021 жылы 17 - ден астам, ал биыл 15 мың адам оқудан өтті. Осы атаудағы байқау жеңімпаздарының пулы биыл толықтырылды және Қазақстанның барлық өңірлері мен экономиканың барлық салаларын ұсынатын 117 адамды құрайды. Грант алу мүмкіндігімен оқуға және конкурсқа қатысуға сұраныс жыл сайын артып келеді, бұл, әрине, өте қуанышты, өйткені бұл әр әйелдің өзін-өзі жүзеге асыруына және жекелеген отбасылардың әл-ауқатының өсуіне, сондай-ақ жалпы ел экономикасының нығаюына ықпал етеді.
Іс-шара барысында ісін жаңа бастаған кәсіпкерлер арасында үздік бизнес-идея байқауының жеңімпаздарын марапаттаудың мерейтойлық рәсімі өтіп, олардың бизнес-жоспарларын іске асыруға 4-тен 2 мың долларға дейін гранттар табысталды. Ел 10-шы рет бизнес негіздері бойынша білім беру тренингтерінен өткен және өз бизнес-жобаларын қорғау қорытындысы бойынша қазылар алқасының мақұлдауына ие болған жаңа 20 әйелдің есімін таниды.
