ҚР Әлеуметтік кодексінің күшіне енуімен 2023 жылдың 1 шілдесінде мемлекеттік әлеуметтік қорғау инспекторларының мәртебесі, олардың негізгі ережелері, құқықтары мен міндеттері бекітілді. Бұл туралы Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі хабарлады.
Қазақстан Республикасы бойынша әлеуметтік қорғаудың бас мемлекеттік инспекторы орталық мемлекеттік орган деңгейінде бекітіледі.
ҚР ЕХӘҚМ Еңбек және әлеуметтік қорғау комитетінің аумақтық департаменттерінің басшыларына өңірлер бойынша бас мемлекеттік әлеуметтік инспекторлар мәртебесі берілді.
Әр өңірде әлеуметтік қорғаудың қатардағы мемлекеттік инспекторларының штаты бекітілді.
Әлеуметтік қорғау мемлекеттік инспекторларының құзыретіне: мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау, арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету, әлеуметтік қамсыздандыру, оның ішінде зейнетақымен қамсыздандыру және міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы заңнаманың сақталуына әлеуметтік төлемдерді уақтылы және дұрыс тағайындау, «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ Әлеуметтік төлемдерді алушыға уақтылы және толық аудару бөлігінде мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру кіреді.
Мемлекеттік бақылау субъектілерге жүзеге асырылады:
- арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетуді жүзеге асыратындар (қарттарға, мүгедектерге арналған үйлер, оңалту орталықтары, күндізгі болу орталықтары және т. б.);
- мүгедектігі бар адамдарды техникалық оңалту құралдарымен және көрсетілетін қызметтермен қамтамасыз ету бөлігінде жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар басқармалары мен бөлімдері;
- мүгедектігі бар адамдар үшін толық қолжетімділікті қамтамасыз ету бөлігінде мемлекеттік және жеке әлеуметтік инфрақұрылым объектілері;
- «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ және «Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры» АҚ филиалдарына зейнетақыларды, жәрдемақыларды және әлеуметтік төлемдерді тағайындау, уақтылы және толық төлеу бөлігінде тексеру.
Әлеуметтік қорғау саласында әлеуметтік инспекторларды енгізумен күшейтілетін мемлекеттік бақылау жүйесі (Кәсіпкерлік және Әлеуметтік кодекстерге сәйкес меншіктің барлық нысандарының объектілерін тексеруді жүзеге асыру) құрылғанын атап өту қажет, бұл 2025 жылға дейін мүгедек адамдардың өмір сүру сапасын жақсарту жөніндегі ұлттық жоспарды және ҚР Әлеуметтік кодексін іске асыруда оң нәтиже береді.
Сондай-ақ, әлеуметтік қорғау мемлекеттік инспекторларына арнаулы әлеуметтік қызмет алушылардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін, әлеуметтік қызметкерлерге қойылатын біліктілік талаптары мен талаптарына сәйкес келмейтіні анықталған жағдайда, әлеуметтік қызметкерді жұмыстан уақытша шеттету туралы функциялар беріледі.
Арнаулы әлеуметтік қызмет алушылардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін фактілер анықталған жағдайда, мемлекеттік инспекторлар тексерілетін субъектінің лауазымды адамдары мен қызметкерлерін жұмыстан уақытша шеттету туралы ұйғарым шығаруға уәкілетті болады.
