Соңғы уақытта атом электр станциясын салу туралы мәселе көптеген елдер, соның ішінде Қазақстан үшін өзекті болып отыр. Осы мәселе бойынша референдум өткізу елдегі атом энергетикасын дамыту туралы азаматтардың пікірін анықтаудағы маңызды қадам болуы мүмкін.
Сурет: freepik.com
Оңтүстік Кореяда 2011 жылы Фукусима (Жапония) апатынан кейін елдегі қоғамдық пікір күрт өзгерді. Корея үкіметі атом электр станцияларының қауіпсіздігі туралы пікірталасты бастады және 2017 жылы президенттік сайлауда атом станцияларын одан әрі салудан бас тартуға күш жасалды. Сайып келгенде, бұл мәселе референдумға шығарылды, бұл Оңтүстік Кореяның энергетикалық саясатындағы бетбұрыс болды.
Оңтүстік Корея тәжірибесінен алынған сабақтар Қазақстан үшін маңызды. Біріншіден, референдум демократияны нығайтуға және билікке деген сенімді арттыруға ықпал ететін халықтың пікірін ескеруге мүмкіндік береді. Айта кету керек, Қазақстан уранның қомақты қорына ие бола отырып, атом энергетикасын электр энергиясының көзі ретінде ғана емес, экономикалық дамудың маңызды элементі ретінде де пайдалана алады. Дегенмен, қауіпсіздік маңызды аспект саналады.
Атом энергетикасын сауатты және ашық басқаруды қамтамасыз ету кез келген пікірталастың негізі болуға тиіс. Сондықтан Қазақстандағы референдум жаңа атом электр станцияларын салудың пайдасын ғана емес, сонымен қатар тәуекелдерді азайту мүмкіндіктерін де қарастыруы керек.
Оңтүстік Кореямен салыстыру көрсеткендей, атом энергетикасына қатысты мәселелер бойынша қоғамдық тыңдаулар мен референдумдар азаматтарды шешім қабылдауға тартудың маңызды құралы саналады. Қазақстан қоғаммен әңгімелесуге және қауіпсіздік мәселелеріне ғылыми көзқарасқа баса назар аудара отырып, Корей тәжірибесінен сабақ ала алады.
Бұл елімізде тұрақты және қауіпсіз энергетикалық саясатты қалыптастырудың негізгі факторы болады.
Түгелбай Бисен
zhaikpress.kz
