Қазақстан энергетикасының даму мәселелері республикалық кеңесте Екібастұз қаласында Премьер-министр Олжас Бектеновтің төрағалығымен талқыланды. Энергетика министрі Ерлан Ақкенженов қатысушыларға елдің энергетикалық қауіпсіздігін нығайту және электр энергиясына өсіп келе жатқан сұранысты қанағаттандыру мақсатында кешенді жоспарды ұсынды, - деп жазады Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі.
Сурет: gov.kz
Министрдің айтуынша, Бірыңғай энергетикалық жүйе тұрақты жұмыс істегенімен, жұмыс істеп тұрған 227 станцияның орташа тозуы қазіргі уақытта 56%-ды құрайды, бұл тұтыну мен жаңа өндірістік жобаларды іске қосу аясында шұғыл шараларды талап етеді. Өткен жылдың қорытындысы бойынша, электр энергиясын өндіру көлемі 4%-ға артты, алайда болашақ сұранысты жабу үшін ауқымды инвестициялар қажет.
«Біздің алдымызда тек өсіп келе жатқан сұранысты ғана емес, сонымен қатар экономикамыздың болашақ дамуына және экспорттық әлеуетті арттыруға мүмкіндік беретін қор құру міндеті тұр. Жоспарымыз бойынша 2035 жылға дейін шамамен 26 ГВт жаңа электр станцияларының қуаты енгізіледі. Бұл жаңғырту, түрлі типтегі жаңа станцияларды салу және желілерді дамыту сияқты кешенді көзқарасты қамтиды», – деді Ерлан Ақкенженов.
Жұмыс қарқынының дәлелі ретінде министр 2024 жылы 771 МВт жаңа қуаттар енгізілгенін хабарлады. Белгілі жобалар қатарында – Екібастұз ГРЭС-1-де №1 энергоблокты (540 МВт қуаттылықта) қалпына келтіру, Атырау ЖЭО-дағы №6 турбинаны (65 МВт қуаттылықта) ауыстыру, Жезқазған ЖЭО-дағы №8 қазандықты ауыстыру (генерацияға +43 МВт қосу), сондай-ақ жаңартылған энергия көздерінен (ЖЭК) 163 МВт қуат енгізу жобалары бар. Сонымен қатар, 14 инвестициялық келісім-шарттар жасалған, олардың жалпы қуаты шамамен 2 ГВт құрайды.
Ағымдағы жылы 621 МВт қуат енгізу жоспарланып отыр, ал 2026 жылы бұл көрсеткіш 2,6 ГВт-қа жетеді. 2029 жылға дейін 68 жоба іске асырылып, 2035 жылға дейін қуаты 4,2 ГВт болатын станциялардың модернизациялануы, қайта құрылуы және кеңейтілуі жоспарлануда.
Модернизациямен қатар, газ станцияларының құрылысы және халықаралық инвесторлармен ірі ЖЭК бойынша жобалар жүзеге асырылуда. Сонымен қатар, Қатар мен Ресейден жаңа станциялар салу жөнінде халықаралық ынтымақтастық күшейтілуде.
«Біз диверсификация мен экологиялық жауапкершіліктің маңыздылығын түсінеміз. 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізу жолында біз көміртегі төмен көздерді қарастырамыз. Алайда, біздің көмір қорымызды ескере отырып, одан толық бас тарту тиімсіз. Екібастұздағы ГРЭС-3 сияқты жаңа көмір жобалары, сондай-ақ Семей, Өскемен және Көкшетаудағы заманауи көмір станциялары қоршаған ортаға әсерін азайтатын таза көмір технологияларына негізделетін болады», – деп атап өтті министр.
Министр аталған жоспарларды жүзеге асыру тек экономиканың және халықтың электр энергиясына өсіп келе жатқан қажеттіліктерін толық қанағаттандырып қана қоймай, Қазақстанның энергетикалық тәуелсіздігін нығайтып, елдің әрі қарай тұрақты дамуына және экспорттық әлеуетін арттыруға мүмкіндік береді деп мәлімдеді.
Сенімді қамтамасыз етудің маңызды бөлігі – желілердің дамуы. Кеңесте АО «KEGOC» 220-500 кВ-ты құрайтын 2 мың шақырымнан астам электр желілерін қайта жаңартқандығы айтылды. Биыл KEGOC Батыс аймақтың электр желілерін БЭЖ-бен біріктіру үшін құрылыс-монтаждау жұмыстарын бастауы қажет, жұмыс 2027 жылы аяқталуы тиіс.
«Президент энергетиканы өзін-өзі қамтамасыз ететін және бәсекеге қабілетті ел құрудың басты бағыттарының бірі ретінде атады. Бұл жаңа әлемдегі тұрақты прогрестің негізгі факторы, ол цифрландыру мен жасанды интеллектінің кеңінен енгізілуіне тікелей әсер етеді. Осы тұрғыдан алғанда Қазақстанның үлкен мүмкіндіктері бар. Дегенмен, жоспарланған жобалардың уақытында іске аспауы экономиканың дамуын тежейді. Мұндай жағдайға жол беруге болмайды. Біз белсенді түрде жұмыс істеуіміз керек. Көптеген ірі жобаларға энергия қазірдің өзінде қажет», - деп атап өтті ҚР Премьер-министрі Олжас Бектенов.
Кеңес қорытындысы бойынша Премьер-министр бірқатар тапсырмалар беріп, көмір-химия саласын дамытуға ерекше назар аударды. Ол көмірді өңдеудің инновациялық технологияларын белсенді түрде пайдаланып, жоғары деңгейлі өнім өндірісін арттыруды тапсырды.
