1 шілдеден 1 тамызға дейін доллардың ресми құны 4,1%-ға, 540,78 теңгеге дейін өсті. Соңғы рет бұдан да жоғары айлық өсім қарашаның қорытындысы бойынша тіркелген еді (+5,4%). ҚР ҰБ деректеріне сәйкес шілдедегі бұл серпіліс - кем дегенде 2020 жылдың басынан бергі ең елеулілерінің бірі.
Шілденің алғашқы жартысында Ұлттық банк есептейтін ұлттық валютаның бағамы шамамен бір деңгейде болды — 521 теңгеден аспай тұрды. Бұл маусымның басым бөлігінде байқалған күрт құлдыраудан кейінгі уақытша тұрақтану болды.
Алайда айдың ортасында жағдай кенеттен нашарлай бастады. 18 шілдеде теңге тарихи антирекорд орнатып, бір доллар бағамы 532,74 теңгеге жетті. 30 шілдеде доллар бағамы 550 теңгеден асып кеткен соң Ұлттық банк интервенция жасауға мәжбүр болды (бұл 2024 жылдың желтоқсанынан бергі осындай жағдай). Нәтижесінде, американдық валюта бағамы 31 шілдеге белгіленген 546,36 теңгеден сәл төмендеп, 540,78 теңгеге түсті.
Бастапқыда монетарлық билік «сыртқы жағымды ахуал мен ішкі маусымдық факторларды» (жазғы демалыс кезеңі, бюджеттік инвестициялық жобалар аясында жабдықтарды белсенді импорттау) ескере отырып, валюта бағамының айтарлықтай өзгеруіне негіз жоқ екенін мәлімдеген еді.
Біраз уақыттан кейін, 26 шілдеде, теңгенің күрт әлсіреуін Ұлттық банк «ірі шығындар, оның ішінде инфрақұрылымдық және әлеуметтік жобаларға жұмсалған шығындар» салдарынан ақша массасы көлемінің артуымен байланыстырды. Ал интервенция жасау қажеттілігін «валюта нарығындағы өтімділіктің төмендігі мен алып-сатарлық қысымның күшею белгілерімен» түсіндірді. Айтпақшы, интервенция көлемі $125,6 млн құрады.
Қызығы, шілдеде Ұлттық банк тарапынан болған валютаның қомақты көлемдегі нетто-сатылымына қарамастан, теңге әлсірей түсті. Интервенцияны қоса есептегенде, жалпы көрсеткіш $1,3 млрд сәл асып, өткен аймен салыстырғанда 30,5%-ға артты. Бұдан бөлек, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің валюталық түсімді сату көлемі де жоғары деңгейде болды - $450 млн, айдан айға +39,8%.
Қоса кетейік, айдың қорытындысы бойынша ұлттық валюта еуроға қатысты да әлсіреді - 1,5%-ға, 618,65 теңгеге дейін. Ал рубль бағамы айдан айға 1,5%-ға өсіп, 1 тамызда 6,71 теңгені құрап отыр. Рубльге қатысты теңге қатарынан сегіз ай бойы әлсіреп келеді.
Дереккөз: @DataHub_KZ
