Бүгінгі күні балалар мен жасөспірімдер интернетте және әлеуметтік желілерде қорлаудың түріне, яғни кибербуллингке тап болып жатады. Осы ретте кибербуллингтен қорғанудың негізгі ережелері туралы айтпақпыз.
Кибербуллингтен қалай қорғануға болады?
- Интернетте жарияланған жеке ақпарат, мысалы, үйіңнің мекенжайы мен ұялы телефон нөмірің, мектебіңнің нөмірі, оқитын сыныбыңның фотосуреттері, электронды пошта, құпия сөздер және т.б. өзіңе қарсы қолданылуы мүмкін екені есіңде болсын.
- Желіде бейтаныс адамдармен қарым-қатынас жасаудың салдары қауіпті болуы мүмкін. Мысалы алдау, жеке және үй мүлкін тонау, жеке деректерді, банк шоттары және т.б. бұзу.
- Бейтаныс адамдар жіберген сілтемелер сенің жеке компьютерің мен басқа да гаджеттеріңе зиянын тигізуі мүмкін.
- Цифрлық әдеп ережелерін сақта. Виртуал ортадағы қарым-қатынаста сыпайы, ақкөңіл, қайырымды болу керек. Сұқбаттасушыларға құрметпен қарап, оларға тек позитив хабарламалар мен суреттер жіберген дұрыс.
- Желідегі қарым-қатынаста әзілді қолдан. Бұл кез келген агрессияға қарсы тұрудың ең күшті қаруы.
- Сұқбаттасушыны өзіңе қарсы қоймау үшін жағымсыз хабарламаларды жауапсыз қалдыр.
- Қажет болса жағымсыз хабарламалардың скриншоттарын түсіріп, ересектерден, ата-анадан, мұғалімдерден, туыстардан көмек сұра.
- Тек қана тексерілген ақпаратты жолда.
- Агрессия мен қорқытуды елемеген жөн. Интернет байланысында қысқа үзіліс жасап, негатив көзінен және жалпы желілерден ажыра.
- Ренжіткендерді қара тізімге қос та, желідегі түсініктемелерді өшір. Ол үшін «елемеу» немесе «қара тізім» батырмасын бас.
- Егер қорқыту жалғасса, өзің сенетін адамдардан (ата-ана, туыс, сынып жетекшісі, мектеп психологы немесе әлеуметтік педагог) көмек сұра.
Оқу-ағарту министрлігі балаларға егер кибербуллингке ұшыраса, үнсіз қалмау керегін ескертті.
Мұндай жағдай болса, онда Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің 8 (7172) 74 25 28 сенім телефондарына қоңырау шалуға болады.
