Референдум – әлемнің көп елдерінде, соның ішінде Қазақстанда да саяси тәжірибенің маңызды құралына айналды. Бұл механизм азаматтардың өмірі мен мемлекет тағдырының негізгі мәселелеріне қатысты шешімдеріне тікелей әсер етуге мүмкіндік береді. Азаматтардың референдумға қатысуы – бұл тек құқық қана емес, сонымен бірге өз елінің болашағына әсер еткісі келетіндердің де міндеті.
Сурет: freepik.com
Референдумның негізгі мақсатының бірі – демократиялық принциптерді күшейту. Азаматтардың дауыс беруге қатысуы оларға Конституцияға өзгерістер енгізу, жаңа заңдар қабылдау немесе әлеуметтік реформалар сияқты маңызды мәселелер бойынша өз пікірін білдіруге мүмкіндік береді.
Референдумға неғұрлым көп азамат қатысса, нәтиже соғұрлым заңды саналады. Сайлау мен референдумға көптен қатысу мемлекеттік институттарға деген сенімді нығайтуға ықпал етеді және қоғамның шешім қабылдау процесіне қатысуға дайындығын көрсетеді. Референдум ел тұрғындарына мемлекеттік саясат туралы өз пікірлерін айтуға мүмкіндік береді.
Бұл әсіресе экономикалық және әлеуметтік сын-қатерлерге байланысты өзгерістер жағдайында өте маңызды. Азаматтардың референдумға қатысуы – бұл ұсынылған бастамалардың қоғамның қажеттіліктері мен мүдделеріне қаншалықты сәйкес келетінін бағалау мүмкіндігі.
Бұл өз кезегінде мемлекеттік органдарға өз саясатын халықтың нақты жағдайларына дәлірек бейімдеуге мүмкіндік береді.
Референдумға қатысу үшін азаматтарды белсенділігі азаматтық қоғамның дамуына ықпал етеді. Мүдделі халық саяси процестерге көбірек қатысады, бұл өз кезегінде саяси мәдениет деңгейінің жоғарылауына әкеледі. Референдумға қатысу билікті сындарлы түрде сынай алатын және сайланған уәделерді орындау үшін жауап талап ете алатын белсенді азаматтарды қалыптастырады.
Азаматтардың Қазақстандағы референдумға қатысуы демократиялық процестің ажырамас бөлігі. Бұл – өзінің белсенді азаматтық ұстанымын көрсету, ел үшін маңызды шешімдерге ықпал ету және ұлттық бірлікті нығайтуға ықпал ету мүмкіндігі.
Демократияның осы құралын барынша пайдалану үшін ақпараттың қолжетімділігін, процестің ашықтығын және сайлаушылардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз ету қажет. Тек осындай жағдайда ғана Қазақстандағы әр азаматтың дауысы естілетін және ескерілетін шынайы демократияны құра алады.
Түгелбай Бисен
zhaikpress.kz
