Маңызды табиғи ресурстарға және стратегиялық географиялық жағдайға ие Орталық Азия энергетика саласындағы сын-қатерлерге тап болады.
Сурет: freepik.com
Электр энергиясына сұраныстың артуы, қазба отынына тәуелділікті азайту және климаттың өзгеруінің салдарын жою қажеттілігі жағдайында атом электр станцияларын салу аймақтың энергетикалық саясатындағы негізгі қадам болуы мүмкін.
АЭС электр энергиясының тұрақты және сенімді түсуін қамтамасыз ете алады, бұл әсіресе Қазақстан мен Өзбекстан сияқты көптеген елдер өз экономикаларын белсенді дамытатын Орталық Азия үшін өте маңызды. АЭС құрылысы импортталатын энергияға тәуелділікті қысқартуға және халықаралық нарықтардағы көмірсутектер бағасының ауытқуымен байланысты тәуекелдерді азайтуға мүмкіндік береді.
Атом энергиясы көмір және газбен салыстырғанда ең таза энергия көздерінің бірі болып саналады. АЭС атмосфераға көмірқышқыл газын іс жүзінде шығармайды, бұл Орталық Азияға парниктік газдар шығарындыларын азайту және климаттың өзгеруіне қарсы күрес жөніндегі халықаралық міндеттемелерді орындауға көмектеседі.
Бұл сонымен қатар ауа сапасын жақсартуға және аймақтағы ластануды азайтуға мүмкіндік береді. АЭС салу және пайдалану айтарлықтай инвестицияларды қажет етеді және экономиканың дамуына ықпал ететін көптеген жұмыс орындарын құра алады. Сонымен қатар атом электр станциялары құрылыс, инженерия, білім беру және ғылыми зерттеулер сияқты байланысты секторларды дамытудың катализаторы бола алады.
Бұл әсіресе жұмыссыздық деңгейі жоғары және экономикалық өсу мүмкіндігі шектеулі елдер үшін өте маңызды. Орталық Азияда тарихи дамыған мемлекетаралық энергетикалық байланыстар болды. Атом энергетикасын енгізу өңір елдері арасындағы терең ынтымақтастыққа, ортақ энергетикалық нарықтар мен бірлескен жобаларды құруға ықпал ете алады, бұл энергетикалық жүйенің жалпы тұрақтылығын арттырады.
Орталық Азияда АЭС салу заманауи технологиялар мен инновациялық шешімдерді енгізуді талап етеді. Бұл аймақтағы ғылыми-техникалық прогрестің айтарлықтай жеделдеуіне, сондай-ақ инженерия мен энергетика саласындағы білім беру бағдарламаларының жақсаруына әкелуі мүмкін.
Орталық Азияда атом электр станцияларының құрылысы өңірдің тұрақты дамуын қамтамасыз етудегі маңызды қадам саналады.
Жаһандық өзгерістер мен энергияға деген қажеттіліктің артуы жағдайында атом электр станциялары энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде, экономикалық өсуді қолдауда және экологиялық мәселелерді шешуде шешуші рөл атқара алады.
Алайда мұндай жобаларды сәтті жүзеге асыру үшін қауіпсіздік пен қалдықтарды басқарумен байланысты тәуекелдерді ескеру қажет, сонымен қатар халықтың келісімі мен қолдауы қажет.
Түгелбай Бисен
