«Еділ мен Жайық арасында Заратуштра ілімі тараған»

«Атамекен» өнер орталығында Республика күні мерекесі мен БҚИТУ-дың 25-жылдығына арналған шаралар аясында Батыс Қазақстан инновациялық-технологиялық университетінің ұйымдастыруымен зороастризм ілімінің 2600 жылдығына арналған «Заратуштра ілімі және Орталық Азия: рухани-мәдени және тарихи сабақтастық» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясының пленарлық отырысы өтті.

– Еліміздің білім беру кеңістігінде бәсекеге қабілетті мамандар дайындауда нәтижелі еңбек етіп келе жатқан, 25 жылдық тарихы бар, білім ордасы Батыс Қазақстан инновациялық-технологиялық университеті ұйымдастырып отырған Зороастризм ілімінің 2600 жылдығына арналған «Заратуштра ілімі және Орталық Азия: рухани-мәдени және тарихи сабақтастық» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның жұмысына сәттілік тілеймін.

Конференцияның мақсаты – Зороастризм ілімінің Орталық Азия елдері руханиятындағы мұрасының теориялық, практикалық және әдіснамалық мәселелерін зерделеу.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық құрылтайдың «Әділетті Қазақстан – Адал азамат» атты екінші отырысында сөйлеген сөзінде «Біз сан ғасырлық тарихымызды мақтан етеміз. Тамыры терең төл шежіреміз – халқымыздың мәдени кодының өзегі. Оны жан-жақты зерттеп, ой елегінен өткізуге және барынша дәріптеуге қажетті жағдай жасауымыз керек. Бұл – мемлекеттің негізгі міндетінің бірі» деген еді. Біздің ойымызша, бүгінгі конференцияда мәдени кодымыздың өзегі рухани ұстындар заратуштра ілімі, тәңіршілдік, қазақы мұсылманшылдық, далалық өркениет, қазіргі тарихнамалық мәселелер ғылыми талқыға түседі. Конференция жұмысы сәтті болсын ағайындар, Ғылымдарың көбейсін, - деді пленарлық отырыста сөз алған облыс әкімінің орынбасары Бақытжан Нарымбетов.

Одан кейін Біріккен Ұлттар Ұйымы Жаһандық коммуникациялар департаментінің өкілі және Қазақстандағы Біріккен Ұлттар Ұйымы ақпараттық орталығының басшысы Самек Властимил бейнеқұттықтауын жолдады. Басқосу тізгінін тарих ғылымдарының докторы, профессор, академик Тұяқбай Рысбеков қолына алды. Конференцияда Қазақстан Республикасы Жоғары оқу орындары Ассоциациясының Президенті, экономика ғылымдарының докторы Рахман Алшанов «Казахстан – Родина зороастризма» тақырыбы бойынша зерттеу жұмысы туралы тілге тиек етті.

Доктор «Еділ мен Жайық арасында Заратуштра ілімі тарағанын» айтты. Басқа да ғалымдар ежелгі діннің түркілік танымға ұштасатыны жайында ой бөлісті. ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитеті Философия, саясаттану және дінтану институтының директоры, әлеуметтану ғылымдарының докторы, профессор, ҚР Ұлттық Ғылым Академиясының академигі Серік Сейдуманов «Генезис зороастризма и его связь с древней историей и культурой тюркских народов», Философия орталығының директоры, философия ғылымдарының докторы, профессор Серік Нұрмұратов «Заратуштра ілімінің рухани құндылықтар жүйесі: тарихи сабақтастық», Философия, саясаттану және дінтану институтының бас ғылыми қызметкері, философия ғылымдарының докторы, профессор Гаухар Барлыбаева «Тенгрианство как феномен древнетюркской культуры», аталған институттың жетекші ғылыми қызметкері, философия ғылымдарының кандидаты Гүлнәр Қоянбаева «Историко-сравнительный анализ канонов зороастризма и тенгрианства», жетекші ғылыми қызметкері, философия ғылымдарының кандидаты Гүлнәр Омарова «Аңызбен жеткен әділеттілік» тақырыбында баяндама жасады.

Батыс Қазақстан инновациялық-технологиялық университетінің профессоры, филология ғылымдарының докторы Мұрат Сабыр «Көне түркі мәдениеті мен қазақ мәдениетінің тілдік, рухани, діни сабақтастығы», PhD доктор Мұрат Қалменов «Қазақстанның батысындағы зороастризм элементтері (археологиялық деректер бойынша)», тарих ғылымдарының кандидаты Жаскайрат Ерназаров «Қазақтардың отбасылық салт-дәстүріндегі исламға дейінгі діни наным-сенімдер» тақырыбы аясында қызғылықты деректер ұсынды.

Батыс Қазақстан инновациялық-технологиялық университетінің конференц-залында секциялық отырыстар жалғасты. Зертету жұмыстары туралы «Орал өңірі» газетінің сейсенбілік санында кеңінен баяндалады.

Нұртай Алтайұлы,
zhaikpress.kz